Als Nederland door íets wordt doorsneden, dan zijn het slootjes en ondiepe kanalen, maar wie het nieuws volgt zou denken dat het hier een-en-al bergkam en ravijn is. Want oei, wat hebben wij veel kloven. Een kloof tussen arm en rijk, een kloof tussen hoog- en   laagopgeleiden, een kloof tussen vaste en flex-werknemers, een kloof tussen de regio en de Randstad, een kloof tussen oud en jong, een kloof tussen zwart en wit, een kloof tussen de burger en de politiek – wij zijn een diep, diepgekloofde samenleving.

De exacte woordcombinatie ‘de kloof tussen’ komt op Google 360.000 keer voor. Er is een kloof tussen management en werkvloer. Een kloof tussen eis en straf. Een kloof tussen kerk en samenleving. Een kloof tussen groente en gezondheid. Een kloof tussen onderwijs en bedrijfsleven. Een kloof tussen werk en privé. Een kloof tussen wetenschap en praktijk. Een kloof tussen huur en koop. Een kloof tussen budget en innovatie. Een kloof tussen boer en burger. Een kloof tussen praat en daad (bij de politie). Een kloof tussen fitboys en bankzitters. Een kloof tussen twee Eindhovens. Een kloof tussen Bayern München en RB Leipzig (die gelukkig ‘niet zo groot’ is). Ook tussen people, planet & profit bestaat een kloof.

Het spreekt dat al deze kloven gedicht zouden moeten worden.

Vaak kun je ‘kloof’ vervangen door ‘afstand’. Er is een afstand tussen rijk en arm, een afstand tussen politiek en burger, een afstand tussen Bayern München en RB Leipzig (gelukkig niet zo’n grote). Toch zeggen we ‘kloof’. Een afstand kun je verkleinen, je beweegt A iets dichter naar B, en nog iets, en nog iets, tot de afstand verdwenen is of een aanvaardbare waarde heeft. Als de afstand een ‘kloof’ is, wordt het moeilijker.

In plaats van ‘afstand’ kun je ook ‘verschil’ zeggen. Er is een verschil tussen rijk en arm, een verschil tussen zwart en wit, een verschil tussen Randstad en provincie. Maar bij ‘verschil’ voelen wij ons onbehaaglijk. Verschil mag wel, maar dan moet het leuk zijn. Verschil is individualiteit, identiteit, je eigen keuzes maken (uit het assortiment van Ikea, H&M of Albert Heijn.) Onvrijwillig verschil, verschil dat er nu eenmaal is, tussen aspiraties en belangen, tussen groepen, tussen klassen, dat zou er eigenlijk niet moeten zijn. Maar soms doemt het onverwacht op.

Wij zijn op trektocht, met elkaar, de een met een bruine rugzak, de ander met een rode, want wij zijn allemaal anders, maar ook gelijk. En dan ineens stuiten wij op een verschil. Een wezenlijk verschil, een verschil dieper dan het breed is. Een kloof. We turen omlaag. Hoe komen we ooit aan de andere kant?

Een kabelbaan? Een touwbrug? Een vliegmachine? Een wonder?

Wij zouden het moeten proberen, maar niemand zal het ons kwalijk nemen als wij rechtsomkeert maken.

‘Omdraaien maar!’

‘Waarom?’

‘Een kloof!’